Mucize besin olarak adlandırılan anne sütü bebeğin ilk besinidir. Anne ile bebek arasındaki en büyük bağdır. Bebeğin yaşamı için en kıymetli besin olmakla birlikte bir bakıma annelerinde en büyük kaygısıdır. Doğumdan sonra her annenin kafasında anne sütüyle ilgili milyonlarca soru vardır. Bunların başında ise acaba sütüm kesilir mi, sütüm bebeğim için yeteri kadar besleyici mi, bebeğim doymuyor mu gibi sorular gelir. Bazen bu sorular annenin kafasını öyle bir kurcalar ki emzirme dönemi tam bir kabusa döner.
Anne sütünün miktarı ve bileşimi birçok değişkene bağlıdır. Anne sütünün %89’u sudan oluşur. Annenin yeterli enerji almaması veya çok düşük kalorili zayıflama diyeti yapması anne sütünü azaltabilir, çünkü anne sütü üretirken vücudun ekstra enerjiye ihtiyacı vardır. Annenin beslenmesi ise anne sütü bileşimini doğrudan etkiler. Annenin beslenmesinin yeterli ve dengeli olmadığı takdirde yani yeterli miktarda karbonhidrat, protein, yağ alımı olmadığı zaman anne sütünün kalitesi değişir. Annenin vitamin ve mineral alımı sütün vitamin ve mineral bileşimini de doğrudan etkiler. Emzirme döneminde süt kalitesi, verimliliği ve annenin sağlığı açısından annenin beslenmesi oldukça önemlidir. Ancak bu dönemde toplumdaki doğru bilinenlerden ziyade bir beslenme uzmanına danışmak en doğrusudur. Bu konudaki doğru bilinen yanlışlardan ziyade anne sütünü ve sütün kalitesini arttıran tavsiyelere bir göz atalım.
- Stres Yapmayın: Gebelik dönemi ve emzirme dönemi fizyolojik bir süreç olsada aslında çok psikolojik bir süreçtir. Bu yüzden rahat ve sakin olmanız, kendinizi sütünüzün geldiğine ve bebeğinize yettiğine inandırmanız oldukça önemlidir. Emzirme süresinde rahat ortamda bebeğinizle bağ kurmalısınız. Bebeğiniz açlık belirtisi gösterdiği her an bebeğinizi emzirin. Unutmayın sık ve doğru teknikle emzirmek de anne sütünü artırır.
- Su:Anne sütünün en büyük destekçisi sudur ve süt artışını sağlar. Her emzirdiğinizde vücudunuzdan bir sıvı çıkışı olur ve bunu yerine koymak yeni süt üretimi için hazırlık sağlar. Gün içinde 3 litre sıvı almaya özen gösterin, her emzirme seansında 1 bardak su içmekle başlayabilirsiniz. Sıvı ihtiyacınızın bir kısmını bitki çayları, ıhlamur ve süt artıran anne çaylarıyla karşılayabilirsiniz.
- Yeterli ve Dengeli Beslenme:Emzirme enerji ihtiyacını arttıran bir eylemdir. Emziren anne hem kendi ihtiyacını karşılamak hem de yeteri kadar süt üretebilmek için yeterli ve dengeli beslenmelidir. Aksi halde vücut ihtiyacını annenin depolarından kullanır. Bu da annenin ileri dönemde sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu konuda en çok gelen soru ise emzirme döneminde diyet yapılır mı sorusudur. Evet emzirme döneminde diyet yapılabilir ama bu popüler diyetler, interminttentfasting diyeti ya da çok düşük kalorili diyetler değildir. Bu tür diyetler hem anne sütünün hem de kalitesinin azalmasına sebep olurken anne sağlığını da olumsuz etkileyebilir. Bu dönemde sağlıklı bir şekilde kilo vermek için uzman desteği oldukça önemlidir.
- Protein Alımını İhmal Etmeyin:Emzirme döneminde vücudunuz süt salınımı içinekstra enerji harcar. Bu durum daha çok acıkmanıza ve tatlı isteğinizin artmasına neden olur. Bu sebeple kaliteli protein alımı daha uzun süre tok kalmanıza yardımcı olur.Yumurta, peynir, et, tavuk, balık gibi bir protein kaynaklarına beslenmenizde önem vererek süt kalitenizin artmasına yardımcı olun. Özellikle haftada 2 gün balık ve her gün yumurta tüketerek bebeğinizin beyin gelişimini destekleyin.
- Süt ve Süt Ürünleri: kalsiyum açısından en önemli kaynak süt ve süt ürünleridir ve bu dönemde önemi bir kat daha artmaktadır. Günlük en az 2 porsiyon tüketimine özen gösterilmesi gerekir. Özellikle iyi bir probiyotik olan yoğurt sizin ve bebeğinizin bağırsak sağlığını güçlendirir. Canınız tatlı istediğinde ise en büyük desteklerdendir sütlü tatlılar.
- Yağlı tohumlular:Ceviz, fındık, badem iyi birer magnezyum ve çinko kaynağıdır. Emzirme döneminde hem süt miktarınızın artması hem bebeğinizin beyin gelişimi için yardımcı olur. Susam hem iyi bir kalsiyum kaynağıdır hem de östrojen hormonuna benzer özellik göstererek süt miktarını arttırır.
- Yulaf:Yulaf oksitosin hormonu salınımı uyarır ve sütün kanallarda ilerlemesini sağlar. Yani süt artırmaya yardımcıdır. Aynı zamanda yüksek demir içerir. Doğum sonrası yaşanan demir eksikliğinin giderilmesine yardımcı olur. Ayrıca biraz bal, reçel veya meyve ekleyerek tatlandırılarak tatlı ihtiyacının giderilmesinde de kullanılabilir.
- Yeşil Yapraklı Sebzeler:Yeşil yapraklı sebzeler demir ve A, C, E, K vitaminlerinden zengindir. Lif ve antioksidan içerikleri yüksektir. Ayrıca folikasitin emzirme döneminde de önem taşımasından dolayı tüketimi önemlidir.
- Bütün bunlara ek olarak en yaygın kullanılan bitkisel galaktogoglardan destek alınabilir. Bunlar rezene, anason, yonca tohumu, bira mayası, devedikeni, çemen otu ve ısırgan otudur. Ancak uzun süreli kullanımına dikkat edilmeli ve bir hekime danışılmalıdır.
Anne sütünün miktar olarak artması için en büyük destekçi su iken, kalitesinin artması içinse en önemli nokta annenin yeterli ve dengeli beslenmesidir. Beslenmenize özen göstererek hem kendi sağlığınızı hem de bebeğinizin sağlığını koruyabilirsiniz. Unutmayın en büyük mucize dünyaya gelen minicik bir bebekken en büyük besin ise anne sütüdür. Özellikle ilk 6 ay bebeğinizi anne sütünden mahrum bırakmayın ve sağlıklı bir şekilde büyümelerini keyifle izleyin.